Otizmli bir çocuğa sahip olmak beraberinde bazı sorumlulukları da getirir. Bu ailelerin ve çocuklarının çevrelerindeki insanlar tarafından net bir şekilde anlaşılmaları ve ona göre özel davranılmaları gerektiği aşikârdır. Ancak toplumda genel olarak otizm farkındalığı olmadığından otizmli aileler de çocuklarını yetiştirirken türlü sorunlarla karşılaşırlar.
Otizmli Çocuğa Sahip Ailelerin Karşılaştıkları Sıkıntılar
Normal gelişim gösteren bir çocuğa sahip aile ile otizmli bir çocuğa sahip aile karşılaştırıldığında ortaya bariz sıkıntılar çıkmaktadır. Otizmli ailelerin çoğu sosyal yaşam stillerinde olan farklılıklardan dolayı sorun yaşamaktadır. Geçirdikleri zaman diliminde de daha çok yorulmaktadırlar. Bu aileler kendi yaşam stillerini tamamen çocuklarına göre adapte etmek zorunda kalırlar. Bu sürecin çok yorucu olduğu da tahmin edilebilir bir durumdur. Ancak çevredeki çoğu insan otizmli bir çocuğa sahip ailelerin yaşayabileceği zorlukları hayal edemez.
Yaşanılan sıkıntılar arasında, çevredekilerin otizm hakkındaki bilgisizliğinden kaynaklanan durumlar da yer almaktadır. Otizm hakkında bilgi sahibi olmayan kişiler, otizm farkındalığı olmadığından, otizmli çocukların yapacakları hareketleri tahmin edemez ve algılayamazlar. Bu nedenle sosyal çevrede ilişki kurulan kişilerin sayısı azalır, günlük yaşam rutini tamamen çocuğa yönelik ayarlandığı için aile ziyaretleri, arkadaş görüşmeleri gibi sosyal aktivitelerde de azalma görülür.
Otizmli bir çocuğunuz varsa zamanınızın çoğunu onun gelişimine harcamanız gerektiği doğrudur. Ancak çocuğunuzun yapacağı aşırı hareketlerin toplum tarafından yanlış algılanacağı kaygısı sebebiyle sosyallik azaltılır. Yine de ailelerin yapması gereken girdikleri her ortamda çocuklarının özel bir etkileşimde bulunmak zorunda olduğunu en basit dil ile anlatmaya çalışmaktır. Bu noktada eğitmenlerden ve psikolojik danışmanlardan yardım alınabilir.
Otizmli Çocuğun İletişiminde Yakın Çevrenin Etkisi
Otizmli bir çocuğu büyütürken aileler çok yıpratıcı ve yorucu bir süreçten geçerler. Çünkü yaşadığımız dünya genel olarak kabul edilmiş değerler, algılar ve gelişim sürecine göre düzenlenmiştir. Otizmli bir çocuğun içerisinde bulunması gereken şartları ve otizm farkındalığı yaratmak da kolay olmamaktadır. Bu nedenle özellikle yakın çevredeki insanlara da büyük sorumluluk düşmektedir. Aslında buna sorumluluk yerine “bilinçli olmak” demek daha doğru olacaktır.
Otizmli ailelerin en çok yaşadıkları sıkıntılardan biri de; yakın çevrelerinden destek görememeleridir. Ailelerin bakım açısından, psikolojik açıdan, maddi açıdan ve eğitim açısından ekstra olarak destek görmeleri gerekmektedir. Ancak birçok aile bu desteği çevrelerinden alamazlar. Onların özel yaşamlarına uygun bir şekilde sıkıntı çekmeden yaşayabilmelerini sağlayabilmek için ilk ihtiyaçları ekonomik gereksinimler olmaktadır. Bakım hizmetlerinin verildiği kurumların olması, aile eğitimlerinin yapılması ve toplumun bu eğitimlere katılmaya zorunlu tutulması, psikolojik desteğe hızlı bir şekilde ulaşabilme, nitelikli eğitim veren kurumların hizmet sürelerinin uzatılması ve otizmli çocukları gelişimde onlara destek sağlayacak olan etkinliklerin daha çok yapılması bu ailelere büyük destek verecektir.
Bu sıkıntılar ile uğraşırken çocuğunuzun eğitimine gerekli zamanı ayıramayabilirsiniz. Ancak hem çocuğunuzun eğitimine katkıda bulunabileceğiniz hem de beraber kaliteli zaman geçirebileceğiniz İçimdeki Hazine’yi telefon ve tabletinize indirerek bu açığı rahat bir şekilde kapatabilirsiniz.
Kaynaklar: Ufuk Özkubat, Selda Özdemir, Ömür Gürel Selimoğlu, Gökhan Töret / Otizme Yolculuk: Otizmli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Sosyal Destek Algılarına İlişkin Görüşleri Milliyet / Otizmin Farkında Mıyız?