Sınıfın ortasında durmuş önünüzdeki sırada oturan biri var mı yok mu karar veremediğinizi hayal edin. Belki sıranın arkasına asılmış bir ceket ya da üzerine konmuş bir defter var ama siz bu işaretleri “okuyamıyor” ve o sıraya oturuveriyorsunuz. Sıranın sahibi gelip sizden kalkmanızı istediğinde hatta belki bunu söylerken sinirlendiğinde kafanızın nasıl da karışacağını düşünün. Bu sahne, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocukların karşılaştığı zorlukları göstermek için Dr. Scott Bellini’nin verdiği örneklerden biri. Sıranın dolu olduğunu göstermek için bırakılmış bir eşya gibi bizim için bariz olan birçok işareti OSB’li çocuklar anlamlandıramıyor ya da yanlış anlıyorlar. Bu örnek de OSB’li çocukların sosyal beceri gerektiren durumlarda ne kadar zorlandığını ve sosyal beceri eğitimine duyulan ihtiyacı gösteriyor.

sosyal-beceri-egitimi

Sosyal Beceri Eğitiminin Önemi

Birçoğumuz özel olarak sosyal beceri eğitimi almamış olsak da aslında sosyal becerilerimizin gelişimi günlük hayatımızı idare etmede büyük önem taşıyor. Göz teması, vücut dili ya da ses tonu gibi detayları düşünmeden dikkate alıyor, içinde bulunduğumuz durumu anlamak için okuyor ve bu anlamları kaydediyoruz. Benzer şekilde, iğnelemeler, mecazlar, deyimler ve metaforlar da içinde bulunduğumuz diyaloğu, durumu ve benzerlerini daha iyi anlamamızı sağlıyor.

Otizmli bireyler ise hem vücut dilinde hem konuşmadaki bu ayrıntıları okuyamıyor, dolayısıyla iletişim kurmakta başarısız oluyorlar. İletilmek istenen mesajı “anlamamaları” da otizmli bireylerin ya kendilerini toplumdan izole etmelerine ya da başkaları tarafından dışlanmalarına, bunun bir sonucu olarak da depresyona girmelerine neden olabiliyor. Sosyal beceriler kişinin kariyeri, sosyal ya da özel hayatında kılavuz görevi görüyor ve toplum içinde yaşayabilmek için büyük önem arz ediyorlar.

100.000+ ailenin arasına katılın

Çocuklar için özel eğitim uygulaması.

Ücretsiz indirin

ABA terapistleri ile
tasarlandı.

Sosyal Beceri Eğitimi Nedir?

Sosyal beceri eğitimi “doğru” davranış gelişimini desteklemek için özel olarak tasarlanmış davranış terapisi içeren erken müdahale programlarından oluşur. Bu programların temelinde OSB’li çocuklara sosyal becerileri tanıyıp uygulamayı öğretmek amacıyla davranışın ödüllendirilerek teşvik edildiği bir sistem yatar.

Her OSB’li çocuğun becerileri de yaşadığı zorluklar da kendine has olduğu için her çocuğa özel bir tedavi planı uygulanması gerekmektedir. Çeşitli tedavi planlarında ortak olarak kullanılan bazı yöntemler ise şu şekilde:

Resimler: Duyguları tanıma egzersizlerinde resimler sık sık kullanılmaktadır. Ancak bu egzersizler bir resme bakıp resimdeki yüzü “üzgün” ya da “mutlu” olarak sınıflandırmaktan daha fazlasını içerir. Amaç yalnızca duyguyu tanımak değil aynı zamanda bu duygununun nedenini de açıklamaktır. Dolayısıyla bir sahnenin ya da durumun yer aldığı resimleri kullanmak daha anlamlıdır. Böylece çocuktan hem gösterilen duyguyu ifade etmesi hem de nedeniyle ilgili bir çıkarımda bulunması istenebilir. Grup Çalışmaları: Akranlarla birlikte yapılan çalışmalar, selamlaşma ve benzeri günlük senaryoları canlandırarak sosyal beceri pratiği yapma imkânı sağlar.

Video ve Yazılım: Teknoloji sayesinde mevcut yöntemlere ulaşım kolaylaştığı gibi bu yöntemler teknoloji meraklısı çocuklar için gittikçe daha cazibeli bir hâl almaktadır. Çocuklar, sabit resimler yerine hareketli görüntülere yer verdiği gibi sesli etkileşim imkânı da sunan kısa videolarla çalışabilirler. Videoların birçok faydası bulunmaktadır. Vücut dili ve iletişim arasındaki ilişkinin öğretilmesinin yanı sıra, videolar çocukların belli senaryoları canlandırıp kendilerini kaydetmelerini ve daha sonra ebeveynleri ile oturup bu canlandırmaları değerlendirmelerini mümkün kılmaktadır.

Kaynakça: