Otizm Terapisine Başlamadan Önce Dikkat Edilecekler Nelerdir?

Otizm, çok yönlü bir bozukluk olsa da temelde iletişim kurma, öğrenme ve motor becerilerdeki eksiklikler ile anlaşılan bir rahatsızlıktır. Nörolojik bir bozukluğa dayanmaktadır. Beynin farklı noktaları aynı anda uyarılmaz, harekete geçmez, bu da otizme sahip olan kişinin iletişim kurmasını engeller. Otizm, tamamen tedavi edilebilen ve sebepleri ortadan kaldırılabilen bir rahatsızlık olmasa bile bu rahatsızlığa sahip olan kişi otizm terapisi uygulanarak çeşitli becerilere sahip olabilir ve hayatına sorunsuz bir biçimde devam edebilir.

Erken tanı, otizm tedavisi için büyük bir öneme sahiptir. Tanı ne kadar erken olursa, tedavi ve terapi süreci o kadar iyi bir şekilde işler. Küçük yaşlarda tanı konulursa uzun süren bir terapi yapılabilir ve bu terapi sayesinde bireyin işitsel, bilişsel ve davranışsal becerilere sahip olması sağlanabilir. Ancak otizm terapisi başlamadan önce dikkat edilmesi gereken bazı konular vardır. Terapiye ne zaman başlanacağı iyi seçilmeli ve bireyin terapiye tam olarak hazır olduğundan emin olunmadan süreç başlatılmamalıdır.

****Tanının Koyulması

Otizm tedavisinde ilk aşama tanının koyulmasıdır. Otizmin her 59 çocuktan birinde görülen bir rahatsızlık olduğu biliniyor. Birçok vaka erken bebeklik dönemlerinden itibaren anlaşılabilmektedir. Eğer çocuk içinde bulunduğu yaş grubunun gösterdiği gelişmeleri gösteremiyorsa, otizmli olma ihtimali yüksektir.

Otizmin en temel belirtisi iletişim ve sosyal gelişim alanlarında bozukluğun olmasıdır. Ebeveynlerle, yakın çevreyle ve arkadaşlar ile kurulan ilişkiler sağlıklı bir şekilde seyretmiyorsa, çocuk iletişim kuramıyor, cümle kuramıyor ya da söylenenleri anlamakta, anlamlandırmakta güçlük çekiyorsa otizm sahibi olabilir. Ancak iletişim bozukluğuna sahip olan her çocuğun otizmli olmadığının da altını çizmek gerekir.

Otizmin bir diğer belirtisi de yineleyici, sınırlayıcı ilgi ve davranışlardır. Hareket eden eşyalar otizmli çocukların ilgisini çeker. Otizme sahip bir çocuk, bir çamaşır makinesinin ya da plağın dönüşünü saatlerce izleyebilir. Ayrıca otizmli bireylerin “aynılığın korunması”  konusunda kesin bir tavır gösterdikleri de bilinmektedir. Örneğin devamlı aynı soruyu sorup aynı cevabı almak isteyebilirler. Bu bireylerin dil gelişimlerini de kötü etkileyen bir özelliktir. Eğer çocuğunuz bunun gibi reaksiyonlar gösteriyorsa otizmli olma ihtimali yüksektir. Tanı koyulduğu andan itibaren terapi süreci planlanmalı ve uygun bir zamanda başlatılmalıdır.

Otizm Terapisi Ne Zaman Başlatılmalı?

Öncelikle otizmin çeşitli rahatsızlıkları tetikleyeceğini bilmek gerekir. Özellikle buluğ çağında depresyon, anksiyete gibi bozuklukları tetikleyebilir. Böyle durumlarda terapiye başlamadan önce, bi dikkatini terapiye sağlayabilmesi için ciddi bir ilaç tedavisi uygulamak gerekebilir. Bireyin fiziksel ve zihinsel olarak terapiye hazır olduğundan emin olunduğunda başlanabilir.

Amacın Belirlenmesi

Otizm, sebebi tamamen ortadan kaldırılabilen bir rahatsızlık değildir. Bu yüzden otizm terapisi belli bir amaç doğrultusunda ilerletilmelidir. Otizm terapisinin amacı, işitsel, görsel, iletişimsel sorunlara sahip olan ve bunları kendi başına geliştirme şansı olmayan çocuklara bu konuda yardımcı olmak ve bazı yeteneklerini kazanmalarını sağlamak olmalıdır.

Tedavi Yönteminin Seçilmesi

Otizmli bireyler için uygulanan birçok terapi yöntemi bulunmaktadır. Duyusal ve İşitsel bütünleştirme terapileri, müzik, sanat ve drama terapisi, yunus terapisi ve hipoterapi gibi yöntemler en çok kullanılan metotlardır. Bu metotlar hakkında olumlu izlenimler bulunsa da hiç birinin tam anlamıyla bir tedavi sağladığı kanıtlanabilmiş değildir.

Terapi yöntemini belirlemek için otizmli bireyin profilini çıkarmak ve ona uygun olan terapiyi seçmek gerekir. Örneğin derin düşünme ve anlamlandırma sorununa sahip olan ve iletişim bozukluğu olan kişilere drama terapisi uygulanabilir. Müzik terapisi ise işitsel bozukluklara ve duyduklarını anlamlandırma zorluğuna sahip olan kişiler için uygundur. Metodu seçebilmek için bireyin detaylı bir profilini çıkarmak gerekecektir.

Kaynakça:

• Tohum Otizm Vakfı

http://www.tohumotizmportali.org/docs/terapi-tedavi-yontemleri.pdf

• Otizmli Çocukların Resimlerinin İncelenmesi, Trakya Üniversitesi Yayınları, 2008 Şahin Bodur & Dr.Şebnem Soysal
• Otizmin Erken Tanısı ve Önemi, Türk Tabipler Birliği Dergisi, 2004 Gül Sultan Özeren
• Otizm Spektrum Bozukluğu ve Hastalığa Kanıt Penceresinden Bakış, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Sayı 2, 2013