Otizm Spektrum Bozukluğunda Tablet Bilgisayarların Önemi

Otizmli çocukların dünyayı algılamalarında belli sınırlamalar mevcuttur bu nedenle özel bir eğitim sürecinden geçmeleri gerekmektedir. Otizmli bir bireye ne kadar erken müdahale edilir ve eğitimine başlanırsa öğrenme kapasitesi o kadar kolay arttırılabilir. Bu bireylerin çocukluk dönemlerinde sosyal yaşama adapte olabilmeleri önemlidir, ancak uyum süreçleri diğer çocuklardan farklı olarak ilerlemektedir ve bu süreçte özellikle ailelerin ve öğretmenlerin yoğun çaba harcaması gerekmektedir. Çocukların sosyal yaşama adaptasyon sürecini inceleyen ve kolaylaştırıcı yöntemler geliştirmeyi hedefleyen birçok çalışma ve araştırma bulunmaktadır. Bu araştırmalar gösteriyor ki; günümüzde teknolojinin gelişmesi, otizmde teknoloji desteği alınmasını ve dolayısıyla bireylerin gelişimini oldukça kolaylaştırmıştır. Örneğin, tablet bilgisayarlara kurulabilen eğitim uygulamaları ile otizmli bireylerin dikkatlerini toplamaları kolaylaşırken, teknoloji çağına ayak uydurarak sosyal yaşantıya da adapte olabilmelerini kolaylaştıracak eğitimi almalarını sağlanır. Bu uygulamalar konuşma bozukluğu olan otizmli bireylerin sözlü iletişim kurmasını sağlayan AAC uygulamalarından, alışveriş yapmak gibi günlük yaşam faaliyetlerini öğreten video temelli uygulamalara kadar çok geniş bir alanı kapsamakta ve önemli bir boşluğu kapatmaktadır.

bed-blond-hair-child-autism-technology

Otizmli bir bireyin topluma katılması için verilen çabada amaç bireyi toplumdaki diğer bireyler gibi davranmalarına alıştırmak olmamalıdır. Asıl amaç otizmli bireyin farklı olduğunu kabul edip toplum içerisinde yaşamını rahat sürdürebileceğine olanak sağlayacak bir ortam yaratmaktır. Bu bağlamda, bahsedilen tablet uygulamalarının en önemli özelliği de bireyselleştirilmiş bir eğitim sunarak otizmli bireyin kendi hızında ve kendi tarzında öğrenmesine olanak sağlamaktır. Diğer yandan birçok otizmli birey iletişimde sıkıntı çektikleri için düşüncelerini kolaylıkla ifade edememektedir ve bu nedenle birçoğu içine kapanık kişiler olarak algılanabilir. Ancak özverili bir çaba ve bireylerin nispeten kendilerini rahat hissettikleri bireyselleştirilmiş tablet uygulamaları otizmli bireyler için iletişimin ilk adımını kolaylaştırarak sosyal hayata uyum sağlamaları yolunda önemli bir adım işlevi görmektedir.

Otizmde Teknoloji Kullanımıyla İlgili Araştırmalar

Kanada’da bir örneği bulunan araştırmaya göre tablet bilgisayarlara yüklenen eğitici bir uygulamanın otizmli çocukların sosyal ve bilişsel becerileri üzerinde oldukça etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Benzer bir araştırma Türkiye’de İstanbul özelinde bir rehabilitasyon merkezinde de gerçekleştirilmiş ve sonuçların ülkemizdeki otizmli çocuklar üzerinde de etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Yapılan araştırmalarda kullanılan uygulama 6 farklı basamak ile uygulanmaktadır. İlk aşamada hem görsel hem de sesli ipuçları bulunmaktadır. Burada sesi hissetme ve sözcüğü tekrar etme yetenekleri geliştirilmektedir. İkinci aşamada ise yine görsel ve sesli ipuçları verilmeye devam edilmektedir. Ancak bir önceki uygulamadan farklı olarak, harfler karışık halde bulunmaktadır ve çocuğun harfleri sırasıyla yerleştirmesine olanak verecek bir çalışma yapılmaktadır. Üçüncü aşamada ne işitsel ne de görsel bir ipucu bulunmamaktadır, ikinci aşamada olduğu gibi karışık verilen harflerin doğru düzende sıralanması beklenmektedir. Dördüncü aşamada uygulamada bir görsel çıkmaktadır ve çocuğun bu görsele ait sözcüğü yazı olarak bulması istenmektedir. Beşinci aşamada sözcükler sadece yazılı olarak bulunmaktadır ve sözlü olarak söylenen sözcükler bulundurulmaktadır. Son aşamada ise isim ve görsel eşleştirmesi yapılmaktadır.

Bu araştırmalardaki en önemli özellik, çocuklara temel kelimelerin öğretilmesinin ardından eğitim süreçlerini ve sosyal hayatlarını kolaylaştıracak kelimelerin seçilmesi ve uygulamaya yüklenerek çocukların sosyal hayata dair kelime ve kelime gruplarını öğrenmelerinin hedeflenmesidir. Araştırma sürecinin sonunda çocukların sosyal becerilerindeki gelişmeler aileler ve öğretmenler tarafından gözlemlenebilmiş böylece çalışmaların etkisi en yakın gözlemcileri tarafından da kanıtlanmıştır.

Otizmde Teknoloji Desteğini Kimler Kullanabilir?

Her otizmli birey otizmde teknoloji desteğinden ve bu tarz tablet uygulamalardan yararlanabilir. Ancak her bireyin gelişimleri farklı olacağı için özel gözetmenler tarafından onların gelişimini sağlayacak alıştırmalar titizlikle adım adım belirlenmelidir. Bu konuda ailelere de büyük bir görev düşmektedir çünkü çocukların hangi kelimelere ve görsellere duyarlı olduğunu en yakın ve hassas gözlemi yaptıkları için en iyi aileler bilir. Bu durumda uzmanları yönlendirecek ve yol haritası çizilmesinde aktif rol oynayacak olanlar da ailelerdir.

Otizmli bir bireyi toplum yaşantısına adapte etmek zor olabilir. Ancak toplum içerisinde büyük başarılara ulaşmış otizmli bireylerin varlığı özel bireylere “hasta” sıfatını vermenin ne kadar yanlış olduğunu göstermektedir. Günümüzde birçok otizmli birey farklı alanlarda çeşitli başarılara imza atmakta sosyal hayatın gerisinde kalmak yerine her alanda kendilerini göstermektedirler.

Asla unutulmaması gereken otizmli bireylerin sadece farklı olduğudur. Toplum içerisinde yer alan her insanın birbirinden farklı olduğu nasıl kabul ediliyorsa otizmli bireylerin farklılığı da normal karşılanan bir durum olmalıdır.

Kaynakça: