Sosyal etkileşimde güçlük, iletişim, dil ve konuşma güçlükleri, sınırlı ilgi ve yineleyici, takıntılı davranışlar otizmli çocukta görülen temel sorunlardandır. En önemli sorunlardan biri iletişim sorunu olarak konuşma geriliği veya konuşamama durumudur. Sosyal iletişim için önemli olan konuşma becerisi otizmli çocukta yaşıtlarına göre geride veya hiç yoktur. Dil ve konuşma terapisi, çocuğun konuşulanları anlama ve kendini ifade etme becerilerinin geliştirilmesini amaçlar.

Otizmde; tek tip hareketler veya sıra dışı beden hareketleri, göz teması kurmada zorlanma, arkadaşlık ilişkilerinde yaşıtlarına göre geri olma, çevre ile ilgilenmeme, seslenmelere veya kendisine yönelik davranışlara kayıtsız kalma, akranlarına göre konuşmada geride olma veya hiç konuşamama ve sözleri tekrar tekrar alakasız zamanlarda yineleme gibi belirtiler görülebilir.

Otizmde Konuşma Terapisi Önemi

Otizmli bir çocuğa uygulanan dil ve konuşma terapisi sırf dil ve konuşmanın ötesinde bir tedavidir. Göz teması, mimiklerin kullanımı, sohbete başlama ve sürdürmede motivasyon oluşturma becerisi kazandırır. Dil ve konuşma terapisi ile otizmli çocuk daha uzun cümleler kurabilmekte, çocuğun dil sorununa en etkili şekilde müdahale edilmektedir. Çıkartmakta zorlandığı harfler üzerinde çalışılır, daha uzun ve kompleks cümleler kurması sağlanarak kelime bilgisi geliştirilir.

Konuşmanın sosyal iletişimde ne derece önemli olduğu bilinen bir gerçektir. Yeni doğan bir bebek önce karşısındakini dinler, zamanla tepki vermeye ve konuşmaya başlar. Algısal farklılıklar nedeni ile otizmli çocuklarda yaşıtlarına göre konuşma geriliği görülür. Tepki verme ve konuşma bakımında yaşıtlarına göre geride olduğundan sosyal iletişimde sorun yaşar. Cisimler veya hayvan seslerine karşı nispeten daha tepkili olsalar da dikkatleri dağınık ve söylenenleri anlamaz gözükürler. Dil ve konuşma terapileri çocuğun dil, okuma ve sosyal becerilerini geliştirmeye yöneliktir.

otizmde konuşma terapisi ve konuşma zorlukları

Konuşma Becerilerini Geliştirme Yöntemleri

Otizmli çocukların dil ve konuşma becerilerini geliştirmeye yönelik birçok terapi yöntemi bulunuyor. Bunların her birinde ebeveynler kilit roldedir. Çünkü otizmli çocuğun yaşamındaki en yakın ve en önemli kişiler ebeveynlerdir.

Prompt Tekniği

Konuşma terapisi olarak otizmli çocuklara uygulanan bir yöntemdir. Seslerin dil, dudak ve dişlerin kullanımı ile doğru çıkarılacağını öğretir. Otizmli çocuğun sesleri çıkarırken dilini nereye ve nasıl koyması gerektiği eğitimi verilir. Terapist elle çene, dudak ve dile dokunarak her bir konuşma organının sesleri doğru çıkarabilmesi için uygun pozisyonu almasını sağlar.

Hanen Tekniği

Araştırmalar göstermektedir ki çocuklar dili en iyi ebeveynlerinden öğrenirler. Hanen tekniği bu noktadan yola çıkarak çocuğa dil ve konuşma becerisi kazandırmada ebeveyn faktörünü kullanmaktadır. Ebeveynlerle birlikte otizmli çocuğa dil eğitimi verilmekte, seanslar terapist, çocuk ve ebeveyn üçgeninde gerçekleşmektedir. Workshop ve DVD kullanılan seanslarda ev programları da verilerek eğitime evde devam edilmesi sağlanır.

More Than Words Programı

Ebeveynlere yönelik bir program olan more than words, oyun oynama becerilerini geliştiren, iletişim becerilerinde rutinler oluşturmayı sağlayan yazılı resim ve sözcüklerden oluşur. Beş teknikle uygulanmakta olup her bir teknikte çocuğun sağlıklı bir iletişim kurması için ihtiyaç duyulan motivasyon oluşturulur. Yeni sözcükler edinmesi, yemek yeme, diş fırçalama ve giyinme gibi rutinlerin oluşturulması, ebeveynin çocuğu anlamasını kolaylaştırması hedeflenir.

Otizmli Çocuklar İçin Özel Eğitim Uygulaması İçimdeki Hazine hem otizmli çocuklar hem de ebeveynler için olup, çocuğun öğrenme kabiliyetini arttıran ve ve eksik kalan eğitimleri tablet ve akıllı telefonlar aracılığı ile veren bir platformdur. Eğitici oyunlarla çocuğun yaşına ve eğitimine uygun bir uygulama olup uygulamalı davranış analizi baz alınarak hazırlanmıştır.

Kaynakça: