Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) denince gözünüzün önüne dikkatini veremeyen, dersi bölen, yerinde duramayan “sınıfın haylaz çocuğu” geliyor olabilir. Baş edilmesi zor bu davranışlar sorunun merkezinde yer alsa da DEHB’nin tam nedeni halen bilinmiyor. Hiperaktivitenin ardındaki nedeni bilmeden de bu bozukluğu tanımlamak oldukça zor.

Mevcut Araştırmalar

ABD Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü DEHB’yi beyin ile ilgili bir bozukluk olarak görürken Psychology Today dergisi nörodavranışsal olarak nitelendiriyor. hiperaktivitenin ortaya çıkmasında kesinlikle yetiştirilme koşulları da etkili. Ancak devam eden çalışmalar genetik, fiziksel ya da prenatal faktörlerin de ilişkili olabileceğini gösteriyor.

dikkat-eksikligi-hiperaktivite-dehb

DEHB’ye Yol Açabilecek Faktörler:

Genler

Son zamanlarda artan gen çalışmaları kanserden akıl hastalıklarına kadar birçok rahatsızlığın genetik kodlarımızda yer aldığını göstermekte. Anne babamızdan bize aktarılan bazı genler bizleri beklenenden farklı bir gelişim süreci izlemeye daha yatkın hale getirebiliyor. Her dört DEHB’li çocuktan birinin bir akrabasında da Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu mevcut. Bu da göz önüne alındığında, araştırmacılar bu genetik faktörü tespit ederek hiperaktiviteyi daha başarılı bir şekilde tedavi etmeyi ya da en başından önlemeyi umuyorlar.

Beyin Hasarı

Davranış sorunları beynin fiziksel hasar görmesinden de kaynaklanabilmektedir. Çocuğun beyin hacmi ya da beyinde lezyon bulunmasının beynin duygu ve davranış ile ilgili merkezlerini etkilediği gözlemlenmiştir.

Prenatal ve Çevresel Koşullar

Yediklerimiz beyin hastalıkları söz konusu olduğunda da büyük önem arz ediyor. Bilim insanları halen beslenmenin ve genel sağlık durumunun kişinin gelişimini ve davranışlarını nasıl etkilediğini araştırıyorlar. Çalışmalar annenin hamilelik sırasında sigara kullanması ya da alkol alması gibi çevresel etkenlerin erken doğum ve bebekte beyin hasarıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor. Kurşun gibi toksinlere ya da kirliliğe maruz kalmak da DEHB’ye yol açabiliyor.

Cinsiyet

Erkek çocuklarda kızlara göre dört kat daha sık Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu görülüyor. Ancak bu farkın kız ve erkek çocuklar arasındaki genetik farklılıklardan mı yoksa erkek çocuklara daha çok Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı konmasından mı kaynaklandığı bilinmiyor.

100.000+ ailenin arasına katılın

Çocuklar için özel eğitim uygulaması.

Ücretsiz indirin

ABA terapistleri ile
tasarlandı.

Öğrenme Güçlüğü ya da Akıl Hastalığı, Ne Fark Eder?

DEHB’nin nedeni her ne olursa olsun şayet DEHB bir çocuğun zihinsel kabiliyetlerini ve davranışlarını günlük hayatını idame ettirmesine engel olacak düzeyde etkiliyorsa, birey engellilere yapılan ödemelerden ve özel eğitim düzenlemelerinden yararlanabilir.

Bazı uyarıcılar ile çocuğun yerinde duramama ve düşünmeden hareket etme hâli kontrol altına alınabilir. Aynı zamanda hiperaktivite kaynaklı depresyon ve anksiyete tedavisinde deneme amaçlı olarak antidepresanlar da kullanılıyor. Maalesef, DEHB’yi kesin bir şekilde “düzeltebilecek” bir kimyasal madde bulunmamakta. Mevcut ilaç tedavileri öncelikli olarak semptomların giderilmesini amaçlıyorlar. Ayrıca, çocukların yapıları gereği enerjik olması nedeniyle ebeveynler hiperaktiviteyi çocuk sorunlu davranışları alışkanlık hâline getirdikten çok sonra fark edebiliyor.

Dil ve konuşma terapilerinde de olduğu gibi, gelişim bozuklukları ve öğrenme güçlükleri için uygulanan erken müdahale terapileri Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tedavisinde kullanılan yöntemlerle benzerlik göstermektedir. Çocuğunuz yardımcı teknolojilere, sınıf ortamında yapılacak düzenlemelere ve bir psikiyatrist ya da davranış terapisti ile görüşmeye ihtiyaç duyabilir. Bazı yer etmiş alışkanlıklardan kurtulmak ve sorunlu davranışlara yol açan durumları ayırt etme becerisi edinmek davranış terapisinin önemli bir parçasını oluşturuyor.

Kaynakça: