Dikkat Eksikliği ve Hiperkativite Bozukluğu (DEHB) tedavisinde uyarıcı etki eden ilaçların faydası sayıca fazla olduğu gibi birçok araştırma tarafından da onaylanmıştır. DEHB olan çocukların neredeyse %80’i Ritalin, Adderall ve benzeri ilaçlar kullanmaktadır. Fakat birçok durumda ebeveynlerin kullanılan yöntemi değiştirmeleri ya da ek yöntemleri de değerlendirilmeleri gerekmektedir. Ciddi yan etkileri nedeniyle ya da bir etkisini göremedikleri için birçok çocuk bu ilaçları kullanamamaktadır. İşte davranış terapisi tam da bu noktada devreye girer.

Neden Davranış Terapisi?

DEHB teşhisi bir çocuğa 6 yaşından önce konduysa genellikle tedavi yöntemi olarak ilaçtan önce davranış terapisi denenir. Bunun nedeni bu yaşta çocuğun çok fazla yerleşmiş alışkanlığının bulunmaması ve olumsuz alışkanlıkları ortadan kaldırıp olumlu düşünme biçimlerinin öğretilmesinin bu etapta daha kolay olmasıdır. Ayrıca, davranış terapisi görmüş DEHB’li çocuklar çeşitli kabiliyetler geliştirdikleri için okul hayatına alışmaları daha kolay olmaktadır. Bu nedenle bu çocukların okul başarıları ve özgüvenleri daha yüksek olduğu gibi dikkatlerini dağıtan ya da olumsuz davranışlarını tetikleyen durumları da daha iyi tespit edebilmektedirler. Davranış terapisi küçük çocuklarda daha başarılı olsa da her yaştan çocuk davranış terapisinde öğretilen tekniklerden faydalanabilir.

dehb-davranis-terapisi

Nedir Bu Davranış Terapisi?

Davranış terapisinin amacı çocuğun stresli ya da duygusal bir durum karşısında düşünme şeklini değiştirmektir. Nihai olarak, “farklı şekilde düşünme” alıştırmasının tekrar edile edile kanıksanması ya da alışkanlık hâline getirilmesi hedeflenmektedir.

DEHB tedavisi için yapılan davranış terapisi her şeyden önce ebeveyn davranışlarına odaklanır. Küçük çocuklar ebeveynlerini memnun etmeye hevesli oldukları ve genelde ebeveynleri etrafında rahat oldukları için ebeveynin rolü son derece önemlidir. Davranış terapisinin merkezinde olumlu davranışları pekiştirme ve olumsuz davranışları azaltma fikri yer almaktadır. Çocuk olumlu bir davranış sergilediğinde bu davranışın olumlu karşılanması çocuğun kendine güvenini arttırdığı gibi doğru bir iş yaptığını da anlamasını sağlar. Bu davranışı iyice pekiştirmek için ebeveynler teşvik olarak belli ödüller ya da izinler verme yoluna gidebilirler. Öte yandan, olumsuz davranışlara ise istikrarlı ve net bir tepki verilmelidir. Ebeveynler tarafından sık kullanılan bir yöntem olumsuz bir davranışın ardından çocuğa odasına gitmesini söyleyerek sakinleşmesine fırsat tanımaktır.

100.000+ ailenin arasına katılın

Çocuklar için özel eğitim uygulaması.

Ücretsiz indirin

ABA terapistleri ile
tasarlandı.

Genellikle çocuk psikiyatristleri bir süre ebeveynler ile çalıştıktan sonra çocuklarına özel bir plan oluşturmaktadır. Davranış terapisi seanslarına katılan ebeveynlerin öğrendikleri yöntemlerden bazıları şunlardır:

Etkili dinleme de dahil olmak üzere etkili iletişim yöntemleri
Çözüm üretme becerisi
Olumlu davranışı pekiştirme ve olumsuz davranışı sonuçlarının öğretilmesi
Net ve tutarlı talimatlar verebilme
İstikrarlı bir şekilde disiplin sağlama
Rahatlama ve sorunlarla baş etme yöntemleri
Öz farkındalık

Daha büyük çocuklarda davranış terapisinin bir avantajı sürekli gelişen eleştirel düşünme becerilerinin kullanılabilmesidir. Bu beceri sayesinde çocuklar stresli bir durumda durup durumu ve duruma nasıl tepki vereceklerini değerlendirebilirler. Yaşları daha büyük olduğu için bu çocuklar psikiyatrist görüşmelerinde ebeveynleriyle birlikte kendi tedavi yöntemlerinin belirlenmesinde aktif rol alabilirler.

Kaynakça: